SCM là gì?
SCM (Supply Chain Management – Quản lý chuỗi cung ứng) là quá trình quản lý và tối ưu hóa các hoạt động liên quan đến việc di chuyển hàng hóa, dữ liệu và tài chính từ nguồn cung cấp nguyên liệu đến khi sản phẩm đến tay người tiêu dùng cuối cùng.
Không chỉ giới hạn trong logistics, SCM bao gồm tất cả các hoạt động liên quan đến việc mua sắm nguyên liệu, sản xuất, lưu kho, phân phối và quản lý đơn hàng.
Lợi ích của một SCM hiện đại và phù hợp với doanh nghiệp:
- Tăng năng suất: Hệ thống EAM và bảo trì dự đoán giúp tối ưu hóa hiệu suất, khắc phục điểm nghẽn và tăng năng suất, đồng thời giảm thời gian vận chuyển và giao hàng.
- Giảm chi phí: Phân tích dự báo và IoT giúp loại bỏ lãng phí, giảm tồn kho và thiếu hụt, tối ưu hóa quy trình vận hành và dự báo chính xác hơn.
- Tăng tính linh hoạt và khả năng phục hồi: SCM linh hoạt giúp phản ứng kịp thời với biến động, phân bổ nguồn lực hiệu quả và điều chỉnh cung cầu nhờ dữ liệu thời gian thực.
- Nâng cao chất lượng sản phẩm: Phản hồi khách hàng được liên kết trực tiếp với R&D, giúp cải tiến sản phẩm nhanh chóng và phù hợp với nhu cầu thị trường.
- Cải thiện dịch vụ khách hàng: SCM hiện đại giúp đáp ứng nhanh chóng nhu cầu của khách hàng, từ giao hàng nhỏ lẻ đến cá nhân hóa trải nghiệm mua sắm.
- Minh bạch và bền vững: Quản lý chuỗi cung ứng giúp cải thiện tính minh bạch, giảm thiểu tác động môi trường và tăng cường hợp tác với các nhà cung cấp để đạt mục tiêu bền vững.
Nghiên cứu được tổng hợp từ IBM cho thấy các doanh nghiệp có năng lực SCM vượt trội có lợi nhuận cao hơn 23% so với các công ty khác.
Một số phần mềm SCM phổ biến hiện nay như:
- SAP SCM: Phần mềm này giúp doanh nghiệp quản lý toàn diện chuỗi cung ứng, từ việc lập kế hoạch đến điều phối và giám sát việc cung cấp sản phẩm.
- Oracle SCM Cloud: Giải pháp đám mây giúp tối ưu hóa việc quản lý chuỗi cung ứng và cung cấp các công cụ phân tích mạnh mẽ.
- Infor SCM: Phần mềm này cung cấp các tính năng giúp doanh nghiệp quản lý kho bãi, vận chuyển và chuỗi cung ứng toàn cầu, đặc biệt phù hợp cho các ngành công nghiệp sản xuất và phân phối.
SCM hoạt động như thế nào?
Một SCM thường hoạt động với 6 bước chính như sau:
| Bước | Nhiệm vụ chính | SCM hỗ trợ |
| 1. Lập kế hoạch chuỗi cung ứng | Dự báo nhu cầu, lập kế hoạch sản xuất và quản lý tồn kho để sản phẩm đến đúng thời điểm, đúng nơi | Ứng dụng dự báo và phân tích dữ liệu để ước tính nhu cầu và tối ưu kế hoạch, tránh dư thừa hoặc thiếu hụt |
| 2. Quản lý nguồn cung (Sourcing) | Tìm kiếm, lựa chọn nhà cung cấp và quản lý hợp đồng | Hỗ trợ đánh giá nhà cung cấp, tối ưu đàm phán, đảm bảo chất lượng và chi phí hợp lý |
| 3. Sản xuất | Theo dõi, tối ưu quy trình sản xuất từ nguyên liệu đến thành phẩm | Giám sát tiến độ, chất lượng, phối hợp giữa các bộ phận để tăng hiệu suất |
| 4. Quản lý tồn kho | Theo dõi và duy trì mức tồn kho phù hợp | Tự động hóa kiểm kê, điều chỉnh tồn kho, giảm sai sót và chi phí lưu kho |
| 5. Vận chuyển và phân phối | Đưa sản phẩm đến khách hàng đúng thời gian, địa điểm | Tối ưu vận chuyển, phân phối, quản lý kho và tuyến đường giao hàng |
| 6. Quản lý trả lại và thu hồi sản phẩm | Xử lý hàng hóa bị lỗi hoặc trả lại | Theo dõi quy trình thu hồi, xác định nguyên nhân và cải thiện quy trình sản xuất |
6 phương pháp áp dụng SCM phổ biến trong doanh nghiệp
Trong quản lý chuỗi cung ứng, các doanh nghiệp cần áp dụng những phương pháp phù hợp để tối ưu hóa quy trình, giảm chi phí và tăng trưởng bền vững.
Dưới đây là 6 phương pháp phổ biến để doanh nghiệp có thể áp dụng SCM hiệu quả:
1. Lean Supply Chain Management (SCM tinh gọn)
- Mục tiêu: Tối ưu hóa quy trình, loại bỏ lãng phí như tồn kho thừa và vận chuyển không hiệu quả. Áp dụng Just-In-Time (JIT) để sản xuất chỉ khi có nhu cầu thực sự.
- Cách triển khai: Đi từ đánh giá các điểm lãnh phí đến tối ưu hoá quy trình và cải tiến liên tục.
- Lợi ích: Giảm chi phí vận hành, tăng hiệu quả và giảm thời gian sản xuất, cải thiện thời gian phản ứng với thay đổi trong nhu cầu.
2. Agile Supply Chain Management (SCM linh hoạt)
- Mục tiêu: Tăng khả năng thích ứng với thay đổi nhanh chóng trong nhu cầu khách hàng và thị trường. Sử dụng công nghệ để quản lý dữ liệu và dự báo thay đổi trong thời gian thực.
- Cách triển khai: Bắt đầu từ việc xây dựng hệ thống linh hoạt, sử dụng công nghệ hỗ trợ, và cuối cùng là tăng cường khả năng phối hợp.
- Lợi ích: Cải thiện sự phản ứng với thị trường và tăng tính linh hoạt.
3. Six Sigma
- Mục tiêu: Tập trung vào việc loại bỏ sai sót và giảm biến động trong quy trình. Áp dụng phương pháp DMAIC (Define, Measure, Analyze, Improve, Control) để tối ưu hóa hiệu suất.
- Cách triển khai: Xác định mục tiêu cải tiến, áp dụng phương pháp DMAIC, cuối cùng là đào tạo và phát triển.
- Lợi ích: Cải thiện chất lượng, giảm thiểu sai sót và tối ưu hóa quy trình.
4. Resilient Supply Chain Management (SCM bền vững)
- Mục tiêu: Tạo ra chuỗi cung ứng linh hoạt, có khả năng chống chịu với các gián đoạn. Đánh giá rủi ro và phát triển các kế hoạch khôi phục.
- Cách triển khai: Đánh giá rủi ro và phân tích khả năng phục hồi, tạo ra các nguồn cung cấp thay thế, và xây dựng kế hoạch dự phòng và phục hồi.
- Lợi ích: Đảm bảo tính liên tục trong hoạt động và giảm thiểu ảnh hưởng của gián đoạn.
5. Green Supply Chain Management (SCM xanh)
- Mục tiêu: Tối ưu hóa tác động môi trường bằng cách lựa chọn nhà cung cấp bền vững, tối ưu hóa vận chuyển và tái chế vật liệu.
- Cách triển khai: Chọn nhà cung cấp thân thiện với môi trường, kế tiếp là tối ưu hóa vận chuyển, cuối cùng là xây dựng quy trình tái chế và tái sử dụng.
- Lợi ích: Giảm chi phí, nâng cao uy tín thương hiệu và tuân thủ quy định môi trường.
6. Digital Supply Chain Management (SCM số hóa)
- Mục tiêu: Sử dụng công nghệ như AI, IoT, và blockchain để tối ưu hóa quy trình, từ dự báo nhu cầu đến quản lý vận chuyển.
- Cách triển khai: Áp dụng AI và machine learning để dự báo nhu cầu và tối ưu hóa tồn kho, sử dụng IoT để theo dõi và quản lý tình trạng hàng hóa trong thời gian thực, và đảm bảo an toàn dữ liệu trong toàn bộ chuỗi cung ứng.
- Lợi ích: Tăng cường hiệu quả, cải thiện khả năng ra quyết định và tối ưu hóa quy trình vận hành.
